DZIEJE KOŚCIOŁA PARAFIALNEGO
Decyzję budowy obecnego Kościoła podjęto w 1899 r. za ks. proboszcza Stanisława Grochowskiego. Dawny Kościół wybudowany w 1612 r. był zupełnie zniszczony. Jesienią 1901 r. „założono” fundamenty pod nowy kościół, który projektował prof. Teodor Talowski z Politechniki Lwowskiej. Budowa przebiegała dzięki ofiarności parafian oraz pomocy materialnej i moralnej kolatora kościoła Józefa Żuk-Skarszewskiego i jego syna Adama. Skarszewscy byli prawdziwymi opiekunami i dobrodziejami kościoła w następnych dziesięcioleciach.
W 1904 r. mury budowli wyciągnięto pod „ glejchę i wystawiono facyatę kościoła wraz z rzeźbą Chrystusa”. Położono również dach, który robił Jan Śmierciak, miejscowy cieśla. Prace trwały nieustannie, aż 18 stycznia
1906 r. „ku niezmiernej radości parafian dokonano poświęcenia świątyni, najpiękniejszej w całej okolicy”. W tym też roku rozebrano stary kościół po uprzednim wykonaniu dokumentacji fotograficznej.
W 1908 r. świątynia wzbogaciła się o dwa nowe ołtarze projektu prof. Talowskiego – Najświętszego Serca Pana Jezusa i Matki Boskiej wykonane przez rzeźbiarza Wojciecha Samka z Bochni.
W ołtarzu Najświętszej Marii Panny umieszczono słynący łaskami obraz Wspomożenia Wiernych, przeniesiony ze starego kościoła. Obraz czczony jest od XVI w. jako ten „skąd wszelkiej pomocy doznawali”. Istnieje wiele zapisów o cudownych uzdrowieniach i wstawiennictwie Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych.
W 1913 r. ksiądz biskup Leon Wałęga dokonał konsekracji kościoła. W 1919 r. probostwo objął ks. Teofil Stawarz, który dbał o dalsze wyposażenie kościoła . Ze składek parafianie „sprawili” 2 duże dzwony, sygnaturkę, balaski przed wielkim ołtarzem, który przeniesiony był ze starego kościoła, a p. Adam Żuk-Skarszewski wyrzeźbił ławki kolatorskie. W 1936 r. podjęto przygotowania i finanse do malowania kościoła. Parafianie „obłożyli się” dobrowolnym podatkiem na ten cel. Prace malarskie prowadził Adam Miksz z Żywca. Polichromia wykonana początkowo kazeiną, potem temperą. W 1939 r. dokończono malowanie kościoła w całości, wyzłocono obraz Matki Boskiej, ambonę, wykonano tęczę na arkadzie prezbiterium oraz rozpoczęto prace nad przygotowaniem ołtarza głównego. W 1938 r. przybył na naszą parafię ks. Jan Dubiel, który za główną zasadę swojej pracy przyjął, „że w każdym roku coś trwałego sprawimy lub wykonamy dla kościoła”. Mimo trwającej wojny wciąż prowadzono prace przy kościele, cmentarzu czy plebani.
W 1953 r. rozpoczęto budowę „Wielkiego Ołtarza”, którego projekt wykonał prof. Czesław Lenczowski ze Starego Sącza. Ołtarz zaprojektowany był w stylu neogotyckim jako tryptyk w formie gotyckiej monstrancji z drzewa dębowego bogato złocony. Jako główny obraz w ołtarzu jest Pan Jezus na Krzyżu, który był „ na wielkim ołtarzu w starym kościele”; przed krzyżem jest zasuwa, na której wymalowany jest św. Mikołaj patron kościoła wg wzoru, jaki jest na grobie św. Mikołaja we Włoszech. Nad krzyżem jest płaskorzeźba, przedstawiająca Boga Ojca i Ducha św. w otoczeniu aniołów. We wnękach z prawej strony jest figura św. Józefa opiekuna Pana Jezusa, a z lewej figura św. Jana Chrzciciela. Projekt został zatwierdzony przez komisję Kurii Diecezjalnej. Roboty stolarskie i snycerskie „prowadził z wielką starannością i talentem” Feliks Wardęga ze Stronia, które ukończono w sierpniu 1955 r. Należy tu wspomnieć parafianina Jana Cabałę mieszkającego w Ameryce, który zobowiązał się sfinansować wielki ołtarz do kościoła i „w dużej części dokonał tego”. W roku 1956 na fasadzie zainstalowano zegar wieżowy, a następnie nowe, 22 głosowe organy.
W maju 1962 r. podjęto decyzję o konserwacji XIV wiecznej „starożytnej figury przyszowskiej „ Madonna z Dzieciątkiem”, której kopia obecna jest w bocznym ołtarzu „ jako królowa naszych rodzin po wieczne czasy”.
6 sierpnia 1967 r. odbył się po raz pierwszy odpust na święto „Przemienienia Pańskiego”, gdyż „ wierni mają tu wielkie nabożeństwo do słynącego od wieków łaskami obrazu Przemienienia Pańskiego”. Tak więc parafia ma teraz 2 odpusty: jeden w lecie 6 sierpnia, drugi w zimie w uroczystość św. Mikołaja, który był patronem starych kościołów przyszowskich. Lata 1963 – 1975 to czas gospodarowania na parafii ks. Jakuba Topolskiego, który pracował „ w wielkim trudzie i znoju” a jego główną troską była ochrona kościoła przed rzeką, „której prąd skierował się na kościół”. Jego prace kontynuował proboszcz ks. Marian Koterba. Jego staraniem i ofiarnością parafian w 1984 r. zakupiono 2 dzwony: jeden poświęcony Najświętszej Marii Pannie – patronce diecezji ; drugi wybitnemu proboszczowi Janowi Dubielowi. W 1986 r. do prezbiterium wstawiono nowy ołtarz „ twarzą do wiernych” oraz ambonkę dostosowana stylowo do starego ołtarza.
W latach następnych zmieniono pokrycie dachowe na blachę miedzianą.
Od 1995 r. podjęto remont świątyni, „ wszystkie cegły zniszczone wymieniono” i sukcesywnie prowadzono kolejne prace.
W 1998 dokonano konserwacji obrazu Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych. Pod drewnianą sukienką odkryto pierwsze, bardzo piękne malowidło.
W 2004 r. przystąpiono do konserwacji ołtarzy barokowych oraz rozpoczęto malowanie kaplic, które zapoczątkowało remont i malowanie kościoła. Prace przy renowacji polichromii były prowadzone dzięki ogromnemu zaangażowaniu obecnego ks. proboszcza Jana Gajdy oraz ofiarności przyszowskich parafian.